Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

gʻu-bor

Aytilishi

Etimologiyasi

atab. – gard, chang, toʻzon;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1. Chang, toʻzon kabilardan havoda saqlangan yoki narsa sathiga ingan mayda zarralar; gard. ◆ Doʻl shunday shiddat bilan yogʻardiki, goʻyo yerdan chang koʻtarilib, havoni gʻubor bosdi, kunduz qorongʻilashdi. N. Safarov, „Olovli izlar.“ ◆ Paxta bitgan yerlaringni koʻrmoqchiman, Gʻuborini kiprigimga surmoqchiman.. S. Akbariy. ◆ Shoyon mehnatingning nishonasi bu — Qora qoshlaringga qoʻngan chang, gʻubor. A. Oripov, „Yillar armoni.“ ◆ Saratonda muallaq qotgan gʻubori shabnam bilan yana oʻz onasi — tuproq ogʻushiga ohista choʻkdi. "Saodat".

2. Umuman, tiniqlik, ravshanlikni buzuvchi, xira qiluvchi (xiralashtiruvchi) zarralar. ◆ Osmonda gʻubor yoʻq, tiniqdan-tiniq, Quyosh charaqlaydi nurini sochib. Gʻ. Gʻulom. ◆ Qishloqdan chiqqanimizda, gʻubor ichida koʻringan togʻlar ham ancha yaqin kelib qoldi. M. M. DoʻstLolazor. ◆ Bugun kun boʻladi ravshan va bedogʻ, Gʻubor yoʻqdir zarra havoda. H. Olimjon.

3. koʻchma Umuman, ravshanlik, tozalik, poklikni buzuvchi narsa (mas., dogʻ va b.). ◆ Tashqarida olamni jamiki gʻuborlardan poklamoqchidek, urib jala quyar edi. M. Mansurov, „Yombi.“ ◆ Zaynab Kumushning toʻlib yetmagan gavdasiga va oʻn olti yoshlar chamali gʻubor tegmagan husniga hayron boʻlib, mulohazasini aytishdan qoʻrqdi. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar.“ ◆ Dil ham bamisoli shunday: sevgi sharobiga qatra gʻubor aralashdimi — tamom. M. Joʻra, „Iztirob.“

4. koʻchma Kishi ruhini (ruhiyatini) buzuvchi holat, dogʻ, xiralik. ◆ Har qalay, kunduzlari chidasa boʻladi: bir-yarim yaxshi-yomonni koʻradi, undan-bundan ikki ogʻiz soʻzlashib, picha tafti chiqadi, gʻubori ariydi.. X. Sultonov, „Onamning yurti.“ ◆ "Suhbatda odam yoziladi, dam oladi, gʻubordan chiqadi.." derdi Yusufjon aka. T. Obidov, „Yusufjon qiziq.“ ◆ Bir marta toʻyib hidlasang, ichingdagi jami gʻuborni haydab chiqaradi. S. Ahmad, „Ufq.“

5. maxs. Changsimon dogʻ; kul (oʻsimliklar kasalligi). ◆ ..novdalarda ham, xuddi barglardagi singari, kulrang gʻubor paydo boʻladi. Gazetadan.

Sinonimlari

Antonimlari

ҒУБОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

gʻubor
1 пыль; прах;
2 перен. осадок; след; последствие; ◆ yoʻl ~i след усталости от дороги; ◆ kasallik ~i последствие болезни;
3 перен. грусть, тоска, скука; ◆ ... suhbat bilan dillarning ~ini sovuramiz (Ойбек, «Навоий») ... беседой развеем сердечную тоску.