inmoq
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]in-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]IN- 1. 'yuqoridan pastga harakatlan-’; 2. ’yuqori-dan pastga harakatlanib biror sathni egalla-’. 1. Qoʻy-lar qirdan i n d i. 2. Barglarga i n g a n shabnam quyosh nurlari tushishi bilan yaltirab koʻrindi. Qa-dimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu feʼl asli i:n- tarzida talaffuz qilingan boʻlib (ЭСТЯ, I, 353), oʻsha davrlardayoq i: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ПДП, 380; Devon, I, 181): i:n- > in-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Oʻtirmoq, qoʻnmoq. ◆ Oyparcha, hazratning soʻzlari taʼsiridan koʻzlariga yosh ingancha, merganga qaradi. Sh. Xolmirzayev, „K,il koʻprik“ . ◆ Barglarga shudring ingan, Havo qimizday tingan. S. Akbariy .
2 shv. Yuqoridan pastga tushmoq. ◆ Poda qirdan indi. m ◆ Oʻynar boʻron, chir aylanib qor, tinmay inar koʻkdan yer sari. Uygʻun .
3 koʻchma Kirmoq, paydo boʻlmoq. ◆ Suhrob togʻasining ushbu soʻzlarini eslarkan, tit-roq vujudiga quvvat inganday boʻldi. Gazetadan . ◆ Tu ni bilan choʻmdim xayolga, koʻzlarim-ga inmadi uyqu. N. Narzullayev .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ИНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.