muz

Vikilug‘atdan olingan
muz
Muz granulalari an toʻplash

Turkcha (tr)

Botanika

muz

Ot

muz

banan

Qoraqalpoqcha (kar)

Pak qiz

Ot

muz

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

muz

Aytilishi

Etimologiyasi

MUZ 'suvning nol va undan past darajada so-vuqdan qotgan qolati'. Qahraton hishda yalangoyoh m u z bosib .. obdan pishgan bizning yigitni ham .. kun xiyla betohat hilgan edi (Oybek). Qadimgi tur — kiy tilda qam shunday maʼnoni anglatgan bu ot dastlab bu:z tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, II, 238), keyin — roq u: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ПДП, 375; Devon, III, 134), soʻngra soʻz boshlanishidagi b un-doshi m undoshiga almashgan (ДС, 352): bu:z > buz > muz.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

  1. Suvning nol darajagacha sovishi natijasida qotgan holati; yax. ◆ Muz parchasi. Muz yormoq. ◆ Qahraton qishda yalang oyoq muz bosib, saratonda qizgʻin qum kechib.. obdan pishgan bizning yigitni ham.. kun xiyla betoqat qilgan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ ◆ Ufqqa tutash muz qatlamlarini tilimlab, atom muzyorar kemasi suzib borayotir. „Gazetadan“ .
  2. Muz kabi sovuq. ◆ Uning boshiga muz yugurib, asablari tirishdi. H. Gʻulom, „Mashʼal“ ◆ Yoʻlchi qotgan qorni gʻarch-gʻurch bosib, toza, muz havoni qamrab, keza boshladi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
  3. koʻchma s. t. Juda sovuq, yoqimsiz narsa, odam va shu kabi haqida. ◆ Suhbat muz boʻlib ketdi. Mehmonlar ichkilikka zoʻr berishdi. S. Ahmad, „Gugurt“ .
  4. ot Sovuq. ◆ ..ellikka yaqin kishi besh-oʻntadan navbat bilan kirib-chiqquncha, oyogʻimdan muz oʻtib ketdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“

Muz davri Yer tarixidagi qattiq sovuqlar boʻlib, quruqlik yuzini qalin muz qoplagan davr.

Muz koʻchdi Ish oʻrnidan siljidi; yurishdi. ◆ Muz koʻchdi, oʻrtoq Safarov, oʻrta dehqon qimirlab qoldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

Antonimlari

МУЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Botanika

muz

Ot

muz (koʻplik muzlar)

Tillarda