oʻchakishmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻ-cha-kish-moq

Etimologiyasi

OʻCHAKISH- 'biror kishiga nisbatan qaysarlik bilan zid ish tut—’. Oʻzingga teng boʻlmagan kishi bilan U ch a k i sh m a. Bu feʼl qadimgi turkiy tildagi adovat, qasos’ maʼnosini anglatuvchi öch otidan -ä qushimchasi bilan yasalgan feʼlga (ДС, 376) kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -k qoʻshimchasini va birgalik maʼnosini ifodalovchi -(i)sh qoʻshimchasini qoʻshib ho — sil qilingan; oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: [(öch + ä = öchä-) + k = öchäk-] + ish = öchäkish- > ochyokish-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Achchiq-alam, oʻch olish kabi niyat bilan zid ish tutmoq, shunday maqsadda boʻlmoq. Ashur odamga bir oʻchaki-shib qolgandan keyin, to yengib olmaguncha qoʻymas ekan. P. Qodirov, Uch ildiz. ◆ O tam bechora nafasi ichiga tushib mingʻirlaydi, xalfani insofga, murosaga chaqiradi, dam oʻchakishib, qattiqroq gapiradi. P. Tursun,

Oʻqituvchi. ◆ Siz Tolib akaga gap qaytarmang, oʻchakishmang. Kek saqlaydigan odam u. F. Musajonov, „Himmat“ . ◆ Agar oralaringga sovuqchilik tushiradigan boʻlsa, sen oʻchakishib yurma, yaxshisi, qayin otangga uzringni aytib, bu uydan ketish harakatini qil! A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .

Antonimlari

ЎЧАКИШМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

oʻchakishmoq
1 не ладить (с кем-л. или между собой); говорить, поступать наперекор, перечить; Qizim, otangga muncha oʻchakishib qolding (Уйѓун, «Навбаћор») Доченька, что ты так не ладишь с отцом?; oʻchakishib qilmoq делать (что-л.) назло, поступать наперекор (кому-л.); oʻchakishganday как назло;
2 обл. злиться (на кого-л.); burgaga oʻchakishib koʻrpani oʻtga tashlamoq погов. рассердившись на блоху, сжечь одеяло.