poya

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

po-ya

Etimologiyasi

POYA Bu ot tojik tilida 'oyoq' maʼnosini anglatadigan poy otiga (ТжРС, 308,309) -a qoʻshimchasini (ТжРС, 543) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, tojik tilida 'kursi, stol kabi buyumlarning oyogʻi’, 'oʻsimlikning tanasi' maʼnolarini anglatadi (ТжРС, 311); oʻzbek tiliga tojik tilidan ikkinchi maʼnosi bilan olingan; keyin boshqa maʼnolarni anglatish uchun ham ishlatila boshlagan (OʻTIL, I, 601).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

f. "jLj — zinapoya, pogʻona; bos-qich, poy; oyoq, etak

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻsimlikning shox-larini, barg, gul va mevasini koʻtarib turadigan, tik oʻsadigan yer usti qismi. ◆ Joʻxo-ri poyasi. Sholi poyasi. shsh Bugʻlanib ketgan 'deraza ortida qamish tomdan sizib tusha-yotgan tomchilar koʻrinib qolar, hovli eta-gidagi makkajoʻxori poyalari yomgʻirdan jun-jikib egilgan. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Bugʻdoy qip-qizarib pishgan, poya-larigacha qovdek qovurilgan edi. S. Ayniy, „Qullar“ .

2 Ishkom yoki soʻrining bagʻazlar mah-kamlanadigan yogʻochi. ◆ Bogʻda sakkiz uzun ishkom: hammasining poyalari yaxshi ishlangan, pushtalari chopilgan. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Koʻprikning naryogʻida, ishkomga poyasi kesib olingan keksa tol yonida Dildor bilan Aʼzamjon turardi. S. Ahmad, „Ufq“ . ◆ Bultur ellik kishi borgan edi. Hammasi xursand ekan, tollari poyaga yarab qoldi. H. Gʻulom, „Feruza“ .

3 Oyoq, pocha. ◆ Karavot poyasi.

4 Ustun. ◆ Ruzvon xola asta yurib kelib, Onaxonning qarshisidagi doʻkon poyasiga suyandi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .

5 shv. ayn. pocha 1. ◆ Bir nechalar ketar qo-chib, Botir yurar jardan kechib, Ostidagi mingan oti Poyasidan qonni kechib. "Murod-xon" .

6 Zambil, tobut kabilarning tutqichi, dastasi. ◆ Koʻzlari qizargan odamlar navbat bilan tobutning poyasini yelka,shriga qoʻyib, tez-tez qadam tashlab ketmoqdalar. M. Osim, „Karvon yoʻllarida“ .

7 Pogʻona, pillapoya. ◆ Oʻrtasi dahliz bilan ajralgan ikki xona bor, roʻparada bo-loxonaga chiqadigan yogʻoch zinaning baʼzi poyalari tushib ketgan, oʻzi lopillardi. Mirmuhsin, „Umid“ .

8 koʻchma Pogʻona, daraja, bosqich. ◆ [Na-voiyning] Davlatda yuqori poyaga koʻtarili-shi xabari uni [Sultonmurodni] samimiy quvontirdi. Oybek, „Navoiy“ . ◆ Tarbiyalab, yetishtirdi voyaga, Topdi shuhrat, chiqdi buyuk poyaga. Habibiy .

9 Baʼzi oʻsimliklarning nomi bilan birikib, ular ekilgan yer, maydon maʼno-sini ifodalovchi qoʻshma soʻz yasaydi, maye: ◆ sholipoya, bedapoya.

Antonimlari

ПОЯ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

poya
1 бот. стебель; ◆ joʻxori poya 1) стебель джугары; 2) поле, засеянное джугарой; ◆ gʻoʻza poya гуза-пая (стебель хлопчатника); ◆ bugʻdoy poya 1) стебель пшеницы; 2) стернь, стерня;
2 ножка (напр. стола, деревянной кровати и т. п.); ◆ stol poyasi ножка стола;
3 фольк. = pocha 1;
4 ивовый шест, употребляемый в качестве подпорки для виноградной шпалеры; ◆ toklar uchun poya kesdik мы нарубили шестов для виноградных шпалер; ◆ ishkom poyalari согнуты дугой подпорки (шесты) виноградных шпалер;
5 перен. ступень; ◆ Ularni sanʼat va hunarning oliy poyalariga tashviq etmoq kerak (Ойбек, «Навоий») Их нужно толкать на овладение высшими ступенями искусства и ремесла;
6 одна из параллельных палок носилок или гроба.