qalb
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qalb
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]a. قَلْب - yurak, dil; oʻrtalik, markaz; lashkarning oʻrtasi
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Yurak. ◆ Men uzoq vaqtgacha uxlay olmay yotdim, nafasim qisilib, qalbim notinch tepardi. M. Jab-borov, „Sevinch yoshlari“ . ◆ Mirzakarimboyning xotini Lutfiniso toʻsatdan, qalb xasta-ligidan boʻlsa kerak, bir kechada vafot et-di. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .
2 koʻchma Kishining ruhiy yoki maʼnaviy dunyosi, ichki his-tuygʻulari markazi ramzi; yurak, dil, koʻngil. ◆ Qalbi pok odam. Qalb amri. Qalb harorati. Qalbi quvonchga toʻla. Qalbiga yoʻl topmoq. yat Qiz oʻz qalbini Yoʻl-chiga bagʻiitagan edi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . ◆ Bobur yuqori qavatga qaytib chiqar ekan, qalbini toʻldirgan shodliklar orasida surnay navosidek jarangli va yoqimli bir tuygʻu yangrab eshitilayotganini sezdi. P. Qodirov, „Yulduzli tunlar“ .
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qalb
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]- II a. tjij - aylanish, burilish, oʻzgarish; oʻzgartirish; hukumatni agʻdarish
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Aldam-qaldam, qingʻir ishlar qiladigan, qallob, nopok. ◆ Qalb qozoni qaynamas, qay-nasa ham quyulmas. Maqol .
2 Nopok, egri, qingʻir. ◆ Qalb ishga qoʻl urmoq. shsh Himmati-ku.. yoʻq, yana oʻzi ham oʻl-gudek baxil, niyati qalb yigit. "Mushtum" .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚАЛБ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
qalb I
прям. и перен. сердце душа; // сердечный; ◆ qalb harorati жар души, пыл; ◆ qalb amri bilan по велению сердца; ◆ qalbi pok odamlar люди с чистой совестью; ◆ chin qalbdan от всей души, от всего сердца; ◆ Mirzakarimboyning xotini Lutfiniso toʻsatdan qalb xastaligidan ... bir kechada vafot etdi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Жена Мирзакаримбая Лютфиниса от болезни сердца скоропостижно скончалась в одну ночь.
qalb II
1 нечестный; жулик; плут; // жульнический; ◆ qalb ish жульническое дело, жульничество; ◆ qalb odam нечестный человек; плут; ◆ qoʻli qalb odam человек, нечистый на руку; вор; ◆ qalb qozoni qaynamas, qaynasa ham quyulmas посл. (букв. котёл нечестного не закипит, но если и закипит - еда не сгустится) нажитое нечестным путём впрок не пойдёт;
2 не настоящий, поддельный; ◆ yolgʻiz yigit alp boʻlar, alp boʻlsa ham qalb boʻlar посл. один джигит может быть богатырём, но не настоящим; соотв. один в поле не воин.