сердце
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
серд-це
Aytilishi
Etimologiyasi
Maʼnoviy xususiyatlari
Maʼnosi
сердц/е с, мн. -дца, р. -дец
анат. yurak, dil; ◆ больное ~е xasta yurak; ◆ биение ~а yurakning urishi (tepishi);
2 перен. koʻngil, dil, yurak, qalb, bagʻir, koʻks, siyna; прижать ◆ к ~у koʻksiga bosmoq (q oʻ chmoq); ◆ у него болъшое ~е u kungli ochiq (rahmdil) odam; ◆ у него нет ~а u berahm odam; uning rahm-sha fk ati yoʻq; ◆ каменное ~е bagʻritosh (toshbagʻir) odam; ◆ отдать своё ~е кому oshiqi beqaror boʻlmoq, jonu dili bilan sevmoq (koʻngʻil qoʻymoq, qoʻngil bermoq); ◆ завоевать ~а людей kishil a rning qalbidan oʻrin olmoq; maftun qilmoq; покорить чьё-л◆ . ~е bir ovn i oʻz i ga maftun (shaydo) qilmoq, разбить чъё-л◆ . ~е k imsanin g d i lini pora qilmoq, koʻnglini vayron qilmoq, ich i ni ogʻritmoq; ◆ ~у не прикажешь погов. zoʻrlab suydirib boʻlmaydi, suymaganga suykanma;
3 перен. разг. gʻazab, jahl qah r; xafalik; ◆ у меня нет на тебя ~а mening sendan xafaligim (xafalik joyim) y oʻq , men sendan xafa emasmay; ◆ держать ~е на кого-л. birovdan jahli chiqib (xafa boʻlib) yurmoq; ◆ сорвать ~е на ком-чём birovga j ah l i-zahrini sochmoq; birovdan alamini olmoq; ◆ с ~ем achchigʻlanib, jahl (zarda) bilan, dargʻazab boʻlib;
4 перен. чего markaz, yuraq; ◆ в ~е Европы Yevropaning markazida; ◆ Москва- ~е нашей Родины Moskva vatanimizning yuragi (markazi) dir; ◆ всем ~ем jonu dil bilan; bajonidil; от чистого (ili всего )◆ ~а chin yurakdan (qalbdan), samimiy; посердцу кому разг. koʻngildagidek, di l iga yoqadigan, maʼq ul◆
- ~ ye не лежит к кому, чему разг. koʻngli yoʻq, mayli (ragʻbati) yoʻq, di l iga yoqmaydi; yuragi chopmaydi; с открытым (чистым ) ◆ ~ем ochiq koʻngil bilan; ◆ скрепя ~ем gʻijinib, ijirgʻanib, oʻz xohishiga qarshi, istar-istamas; ◆ ~е оборвалось (ёкнуло. ) yurak orziqib (orqaga tortib) ketdi, yurak shuv etdi; ◆ ~е ноет у кого yurak gʻash; ◆ ~ене на месте yurak bejo, koʻngil joyida emas, koʻngil alagʻda; ◆ отлегло от ~а koʻngildan chiqdi (koʻtarildi), yurak boʻshadi; koʻngil taskin topdi, koʻngil joyiga tushdi; ◆ положа руку на ~е разг. qoʻlni koʻksiga qoʻyib, rosti bilan, ochiq, sidqidildan; ◆ ~е разрывается yurak ezilib ketadi (ketayotibdi); ◆ с замиранием ~а nafas olmay, nafas chiqarmay, xavotirlik bilan; ◆ ~е кровъю обливается yurak achishadi, juda achinadi kishi; ◆ берёт за ~е разг. yurakni ezadi; juda tasir qiladi; принять (близко )◆ к ~у что katta eʼtibor bermoq, yurakdan his qilmoq, oʻziga olmoq