qochqoq
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
qoch-qoq
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
QOCHQOQ 'tez qochadigan1, 'bildirmay qochib ke-tadigan'. Qayoqqa gʻoyib boʻldilaring? Q o ch q o q -l a r! Qani, oʻtiringlar (Odil Yoqubov). Bu sifat eski oʻzbek tilida qach— feʼlining kuchaitirish (' takror ) maʼnosini ifodalovchi —qa qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shaklidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan (ССТТН, II, 7: qachqaq 'sklonnïy k begstvu1); keyincha — lik a unlilari â unlilariga almashgan: (qach— + qa -
qachqa—) + q = qachqaq > qâchqâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Qatʼiyatsizlik bilan oʻzini chetga oladigan, qochib qoladigan; qoʻrqoq.
2 Bildirmay qochib ketgan yoki ketadi-gan. ◆ [Hasanali:] Qani, oyi, koʻrmanani bering-chi, men sizning qochqoq keliningizni tutib ke/ 1'dim\ A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. [ ◆ Sanobar: \ Qayoqqa gʻoyib boʻldilaring? Qochqoqlar! Qani, oʻtiringlar. N. Yoqubov, „Boʻsagʻada“ .
3 koʻchma Vaʼdani buzib, undan bosh tortib qochgan kishi.
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ҚОЧҚОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.