rizq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

rizq

Etimologiyasi

a. رزق - yashash vositasi, taʼminot; ulush, nasiba

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Hayot uchun zarur ozuq, ozuqa, qut, nasiba, ovqat. ◆ Qunt bilan oʻrgan hunar, Hunardan rizqing unar. Maqol . ◆ Meh-mon kelar eshikdan, Rizqi kelar teshikdan. Maqol . n ◆ Har bir odam dunyoga kelar ekan, oʻz rizqi bilan tugʻiladi, degan gap bor. "Yoshlik" . ◆ ..Rizqi ona yerga sepilgan xalqim, Ushoq chigitni ham etmay deb uvol, Million egatlarga egilgan xalqim. A. Oripov .

2 koʻchma Biror ish, harakat va sh. k. uchun asos boʻlgan narsa; ozuqa, oziq. ◆ Qudrat.. yalmogʻiz qashshoqlikning zaharli tomirlari oʻz [uning] rizqini qayerdan va qanday olishi-ni yaxshi bshshb oldi. M. Ismoiliy, „Fargʻona t“ . o. ◆ Otlar dashtlarda qoʻylarga qaraganda koʻproq chidamli boʻladi, oʻz rizqini bemalol topib yeydi. Gazetadan . ◆ Don — insonning, somon — chorva mollariningrizqi. Gazetadan . ◆ Bu oʻrik mehnatsevar dehqonning mehri va mu-habbatidan rizq olib oʻsardi. Sh. Rashidov, „Boʻrondan kuchli“ .

3 din. Qurʼoni karim, Islom diniga koʻra, xudo qar bir kishi, jonivor uchun atagan, oʻlchab, belgilab qoʻygan nasiba, ulush. ◆ Karvon koʻp, rizqi boʻlak. Maqol . m ◆ Olloh yoʻlida hijrat qilgan, soʻngra qatl qilin-gan yoki vafot topgan zotlarni, albatta, Olloh goʻzal rizq bilan ruhlantirar. Gazetadan . ◆ Sen bilan mening tan-jonimiz sogʻ boʻl-sa, bu joʻjalarning rizqini xudo beradi.. K. Yashin, „Hamza“ . ◆ [Zebi:] Yigit moli yerda, har kimni xudoyi taolo oʻz rizqi bilan yaratadi, oʻgʻlim. U. Ismoilov, „Saylanma“ . ◆ Ey parvar-digori olam, oʻgʻlim Hamzaxonning umrini uzun, iqbolini baland, rizqini moʻl qilgaysan. K. Yashin, „Hamza“ .

Rizqi tugamoq Oʻlmoq, yoʻq boʻlish, tugash vaqti kelmoq. ◆ Goʻdakning rizqi tugab, kuni bitgan. Taqdiri azalda bitilgani shunday boʻlgach, nachora! Bandalik ekan.. K. Yashin, „Hamza“ .

Antonimlari

РИЗҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

rizq
1 пропитание, пища, хлеб насущный; ◆ mehmon kelar eshikdan, rizqi kelar teshikdan посл. гость приходит через дверь, а угощение (или пропитание) [для него] - через щель (угощение для гостя непременно найдётся); ◆ ishi yoʻqning rizqi yoʻq посл. у кого нет работы, у того нет и еды; кто не работает - тот не ест; ◆ rizqi roʻz (букв. каждодневное пропитание) хлеб насущный;
2 перен. истоки, источник питания, существования кого-чего-л.; ◆ rizqini qayerdan olarkan? чем он жив?; каковы истоки его существования?;
3 перен. доля, участь; ◆ karvon koʻp, rizqi boʻlak посл. караванов много, а участь их разная.