rostlamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

rost-la-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Toʻgʻrilamoq, tiklamoq. Besh-oʻn yigit shoxariq, oʻqariqlarni rost-lab, tut tagiga chiqishdi. I. Sham sharov, Koʻrk meʼmorlari.

2 koʻchma Ishini, xoʻjaligini oʻnglamoq, tiklab olmoq. ◆ U institutni bitirgach, oʻzi-ni ancha rostlab oldi.

3 Tartibga solmoq, tuzatmoq. ◆ Qilich bo-tir shoshilmasdan oʻzini rostlab olib, uyga kirsa, Oqbilak oyim uxlab yotipti. "Er-taklar" .

Nafasini rostlamoq 1) dam olib, na-fasni joyiga keltirmoq. ◆ Salomat nafasini rostlab, yana yoʻl yurdi. S. Ahmad, „Hukm; 2) oʻzini oʻnglab olmoq“ . ◆ Polk komandiri, dushman nafasini rostlab olmasdan turib, qarshi hujumga oʻtish toʻgʻrisida buyruq ber-di. A. Qahhor, „Oltin yulduz“ . Qaddini (yoki belini) rostlamoq 1) qaddini koʻtarmoq, tiklamoq; gʻoz turmoq. ◆ Birov eshitib qoli-shidan choʻchiganday, sekingina uf tortdi-yu, qaddini rostlaboʻtirdi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Sherzod qaddini rostla-di-yu, ichkariga kirib kelayotgan mudirni koʻrdi. Oʻ. Hoshimov, „Nur borki, soya bor“ . Sanobar ahyon-ahyonda qaddini tiklab, belini royepiab olardi-da, yana jadal terishga tushib ketardi. M. Xayrullayev, Koʻngil; 2) oʻzini, xoʻjaligini tiklamoq, oyoqqa tur-gʻizmoq. ◆ Toshkentimizning qayta tiklanib, qaddini rostlashida xalqlar doʻstligi.. nimalarga qodir ekanini ham butun olam koʻrdi. R. Fayziy, „Taʼzim; 3) barpo boʻlmoq, qurilmoq“ . ◆ Binokor qadami yetgan joy tez obod boʻladi, ulkan zavod-fabrikalar qaddi-ni rostlaydi, ishlab turgan korxonalarning qudrati ortadi. Gazetadan .

4 s. t. Adabini bermoq, boplamoq. ◆ Shosh-may tur, seni bir rostlayki, dunyoga kel-ganingga yuz pushaymon qil. Hamza, „Maysa-raning ishi“ .

5 tex. Qurilma, mexanizm va sh. k. ni toʻgʻri ishlaydigan holga keltirmoq, sozla-moq. Tormozlarni rosshlamoq.

Juftakni rostlamoq q. juftak. ◆ Kishi-lar yetib kelganlarida, jinoyatchilar alla-qachon juftakni rostlab boʻlishgan, hovlida esa jabrlanuvchi Sharofat opa dagʻ-dagʻ tit-rab turardi. "Mushtum" . [Ortiq:] -Hushyor boʻlib yotasan, bugun kechasi juftakni rost-laymiz. M. Mansurov, Yombi. Ogʻiz rostlamoq 1) ayn. ogʻiz juftlamoq q. juftlamoq; 2) ogʻziga olib bormoq, toʻgʻrilamoq. ◆ Haydar ota shuni [chilimni] soʻray, deb endi ogʻiz rostla-gan edi, kampirga koʻzi tushib qoldi. A. Qahhor, „Asror bobo“ .

Antonimlari

РОСТЛАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

rostlamoq
1 выпрямлять; оправлять, поправлять; приводить в надлежащий вид; ◆ qaddini rostlamoq 1) выпрямиться, выпрямлять свой стан; 2) перен. оправиться, поправить своё материальное положение, хозяйство; ◆ nafasni rostlamoq переводить дух, отдышаться, прийти в себя; отдохнуть; оправиться; ◆ sugʻorish tarmoqlarini rostlamoq восстановить ирригационную систему;
2 разг. обделать, обтяпать (какое-л. дельце);
3 разг. проучить; Shoshmay tur, seni bir rostlayki dunyoga kelganingga yuz pushaymon qil (Ћамза, «Майсаранинг иши») Погоди, я тебя так проучу, что пожалеешь о том, что на свет родился;
4 тех. наладить, отрегулировать; ◆ 

• gapga ogʻiz rostlamoq приготовиться что-то сказать; ◆ juftakni rostlamoq см. juftak.