yayramoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yay-ra-moq

Etimologiyasi

YAYRA- 'oʻzini erkin his qilib, oʻynab-kulib dam ol—’, ’yozil-’.    Boyohish xotinlar ham bir ya y r a b

kelsin-da (Oybek). Bu soʻz qadimgi turkiy til— dagi koʻp maʼnoli ya:y- feʼlining 'erkin harakat qil-dir-’ maʼnosidan (ЭСТЯ, IV, 77) 'oʻzlik' maʼnosini ifo-dalovchi yayramoq(ï)r qoʻshimchasi bilan hosil qilingan shakliga kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -a qoʻshimchasini qoʻ-shib hosil qilingan; keyinchalik ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan, a: unlisining choʻ— ziqlik belgisi yoʻqolgan; oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: (ya:y- + ïr = ya:yïryayramoq) + a = ya:yïra- > yayra- > yäyrä-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Oʻzini erkin his qilgan, oʻynab-kulgan holatda boʻlmoq; yozilmoq, maza qilmoq. Dunyoga kelgandan keyin yur, kul, yay-ra, koʻr, maishat qil. Shuhrat, Shinelli yillar. ◆ Boyoqish xotinlar ham bir yayrab kelsin-da. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 Biror narsadan gʻoyat mamnun boʻlmoq, xursand boʻlmoq; sevinmoq. ◆ Goʻdakday yayrab ketdi. yaya Roziq moʻylovini burab, tilla tishini yiltiratib, yayrab, iljayib tu-rardi. S. Ahmad, „Hukm“ .

Antonimlari

ЯЙРАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yayramoq
1 жить привольно; чувствовать себя свободно, привольно; наслаждаться; yaxshi havoda yayrab yurmoq наслаждаться прекрасной погодой; bogʻda bolalar yayraydi в саду детям приволье;
2 гулять; ◆ Xoʻjayin, bugun yayramoqchiman (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Хозяин, сегодня я хочу погулять;
3 радоваться, быть безмерно довольным; всем своим видом излучать довольство.