yovuz
[tahrirlash]
Morfologik va sintaktik xususiyatlari[tahrirlash]
yo-vuz
Aytilishi[tahrirlash]
Etimologiyasi[tahrirlash]
YOVUZ ’shafqatsiz’. Endi yo v u z ajdar biz— larni yutar ("Nigor va Zamon"). Bu sifat qadimgi turkiy tildagi 'shafqatsizlik qil-’ maʼnosini ang — latgan yab— feʼlining yav— shaklidan — (u)z qoʻshimchasi bilan yasalgan (ЭСТЯ, IV, 48; DS, 250; ПДП, 382); oʻzbek
tilida a unlisi â unlisiga almashgan: yab > yav- + uz
p= yavuz > yâvuz.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari[tahrirlash]
Maʼnosi[tahrirlash]
1 Oʻtaketgan yirtqich; ashaddiy. ◆ Endi yovuz ajdar bizlarni yutar. "Nigor va Zamon" . ◆ Qilichdan oʻtkazamiz, ot qoʻyib, yovuz yovni. Habibiy, „Devon“ .
2 koʻchma Dushman, yov. ◆ Elmurod hayron boʻ-lib soʻradi: -I-y-ye. Hali sizni birov oʻldir-moqchi ham boʻlganmi? Qanday yovuz ekan u? P. Tursun, „Oʻqituvchi“ . ◆ Yetibkeldi yovuzlar, Odam-larni osdilar. Uygʻun .
- Yovuz niyat Yomon maqsad. ◆ Kim biladi, ularning yuragida qanday yovuz niyatlari bor. Shuhrat, „Shinelli yillar“ . ◆ Dushman yovuz niyatiga yeta olmadi. N. Safarov, „Olovli izlar“ .
Sinonimlari[tahrirlash]
Antonimlari[tahrirlash]
ЁВУЗ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari[tahrirlash]
yovuz