yumaloq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

yu-ma-loq

Etimologiyasi

YUMALOQ 'doira shaklidagi’. [Eshikdan] yosh bo— laning .. yu m a l o q boshi koʻrindi (Sunnatilla Anorboyev). Bu sifat eski oʻzbek tilida yumala-feʼlidan -q qoʻshimchasi bilan yasalgan; ikkinchi boʻgʻin-dagi a unlisi ä unlisiga, q undoshi oldidagi a unlisi â unlisiga almashgan: yumala- + q = yumalaq > yumälâq.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Shar shakliga oʻxshash, shun-ga yaqin shaklli; dumaloq. ◆ Yumaloq yongʻoq. Yumaloq qand. Yumaloq tarvuz. m Undan [eshikdan

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ yosh bolaning, sochlari tipratikan ignalariday yumaloq boshi koʻrindi. S. Anor-boyev, Oqsoy.

2 Yumaloqlangan narsa; dumaloq narsa; shar. Qor yumalogʻi. n [ ◆ Bolalar] Qordan kich-kina yumaloq yasab, dumalatib-dumalatib, oʻz boʻylaridan baland, katta kurra yasagan-lar. Oybek, Tanlangan asarlar.

3 Doira, toʻgarak shaklidagi. ◆ Yumaloq stol. Yumaloq maydon. m ◆ Oysuluv.. shoshib borib, tokchadan yumaloq oynani oldi. S. Anor-boyev, Oqsoy.

4 Juda semiz, baqaloq, girdigʻum (odam haqida). ◆ Yoʻlchi oʻzidan bir necha qadam nari-da xoʻmrayib, hammaga razm solgan shop moʻy-lov, yumaloq sariq politsiya boshligʻini koʻrib qoldi. Oybek, Tanlangan asarlar. ◆ Past boʻy-li, yapaloq yuzli, gʻoʻladek yumaloq Bozorov-ning lapanglab yugurishi Normatning koʻziga uzoqdan goʻyo toʻngak dumalagandek boʻlib koʻ-rindi. I. Rahim, Chin muhabbat.

5 Oʻlchov bildiruvchi (numerativ) soʻz vazifasida; dona, pachka. ◆ Bir yumaloq pechenye. Uch yumaloq choy. n Boʻlmasa, bir yuma-loq qand bilan bir piyola choy olib chiqing. A. Qahhor, Sarob. ◆ Hayot yerga qarab oʻtir-gan edi, sekin yuzini koʻtardi, koʻzlaridan ikki yumaloq gavhar quladi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“

Yumaloq xat s.t. ayn. imzosiz xat q. imzosiz. ◆ Yumaloq xat yozishni kasb etgan tuhmatchi igʻvogarlarning kasbi karmon-kesar kissavurlardan ham tubandir. R. Us-monov, Odobnoma.

Antonimlari

ЮМАЛОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

yumaloq
1 круглый; округлый; имеющий форму шара или круга; ◆ yumaloq jismlar мат. круглые тела; ◆ yumaloq yuz округлое лицо; ◆ yumaloq stol круглый стол; ◆ yumaloq qand разг. круглые конфеты;
2 ком, комок; клубок; qor yumalogʻi ком снега, снежный ком; ◆ it yumaloq boʻlib uxlardi собака спала, свернувшись клубком;
3 полный, толстый; ◆ yumaloq qina bola полненький ребёнок; ◆ gʻoʻladek yumaloq odam толстяк, похожий на чурбан; толстый как бочка человек; ◆ Yoʻlchi oʻzidan bir necha qadam narida hoʻmrayib, hammaga razm solgan shop moʻylov yumaloq sariq politsiya boshligʻini koʻrib qoldi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») В нескольких шагах от себя Юльчи увидел насупленного, внимательно оглядывавшего всех, толстого рыжего полицмейстера с огромными усами;
4 название сорта крупного белого винограда, а также дессертного вина из него;
5 разг. пачка; кусок, кусочек; ◆ bir yumaloq choy пачка чая; ◆ Boʻlmasa, bir yumaloq qand bilan bir piyola choy olib chiqing (А. Ќаћћор, «Сароб») Ну тогда вынесите кусочек сахара с пиалой чая; ◆ 

• yumaloq xat анонимное письмо, анонимка.