bemahal

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

be-ma-hal

Etimologiyasi

BEMAHAL Bu ravish 'yoʻq' maʼnosini ifodalaydigan tojikcha be- old qoʻshimchasini (ТжРС, 544) 'payt' maʼnosini anglatadigan arabcha mahal otiga (ARS, 771) qoʻshib hosil qilingan boʻlib, 'nomuvofiq, nomaqbul paytda' maʼnosini anglatadi (ТжРС, 60; OʻTIL, 1,102).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

be.. + mahal

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 ot Kech tun payti.◆  Pirim boyvachchanikidalar. Bemahal boʻlib qolganidan, oʻsha yerda tunab qoladi-gan boʻldilar. S. Ahmad, Hukm.◆  Hoji uning qoʻlini olar ekan, oʻrnidan turdi: -Endi men ketay, bemahalga qolmay, — dedi. A. Qahhor, Asarlar.

2 rvsh. Nomuvofiq, nomaqbul, oʻrinsiz payt.◆  Birovning uyiga boqma, bemahal eshikni qoqma! Maqol. m◆  Dehqonlar bilishadi-ki, bemahal [yoqqan] yomgʻir gʻoʻzaga shira tu-shirib yuboradi. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar.◆  Bemahal dashtlikka koʻtardingiz qoʻl. "Yoshlik".

3 Juda erta, yoshlik paytda; odatdagi vaqtdan oldin.◆  Bemahal boʻlmasin hech kimga oʻlim, Otim Avaz, Buldur qassob uliman. "Gulixiromon".◆  ..inson bolasi ota-onasidan bemahal ajralar ekan, unga bundan ogʻir kulfat yoʻq. P. Tursun, Oʻqituvchi.

Vaqti bemahal ayn. vaqt-bevaqt q. vaqt.

Antonimlari

БЕМАҲАЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

bemahal

Ruscha _ru

bemahal
1 не вовремя, несвоевременно; // несвоевременный; ◆ bemahal kelmoq приходить не вовремя;
2 безвременно, преждевременно; // безвременный, преждевременный;
3 неуместно;
4 позднее время, поздний час; ◆ bemahalda yoʻl yurma не отправляйся в путь в поздний час.

Qoraqalpoqcha (kar)

Pak qiz

Ot

bemahal