boʻgʻmoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

boʻgʻ-moq

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Qattiq qismoq.◆  Tomogʻidan boʻgʻmoq. Galstuk boʻgʻib yuboryapti. yat◆  Safarov yugurib borib, uni boʻgʻayotgan yoʻgʻon kishining yelkasiga bir tepdi. A. Qahhor, Asarlar. ◆ Oyshavonu, erini birov boʻgʻib oʻldirayotgan-dek, dod sola boshladi. H. Gʻulom, Mashʼal. ◆ Piyoz oʻtash — xotishshrning ishi.. Nima boʻp-ti! Ariqqa oʻtiriv olasiz-u, pushtadagi piyozni boʻgʻib qoʻygan oʻtni yuliv tashlay-verasiz. Oʻ. Hoshimov, Ikki eshik orasi.

2 Nafas olishni qiyinlashtirmoq, da-mini qaytarmoq.◆  Sovuq jonlaringni ola-dimi? Tutun boʻgʻadi-ku, eshikni ochinglar! Oybek, Tanlangan asarlar. Oʻtningharorati Ergashevning yuzini qizdirib, vurqiv chiqa-yotgan tutun esa nafasini voʻgʻar edi. N. Safarov. Nafasni voʻgʻadigan, koʻzlarni koʻr qiladigan chang-toʻzon vuluti havoni tutdi. Oybek, Navoiy.

Ovozni (yoki gapni) boʻgʻmoq 1) tovush paychalarini zararlantirib, ovozni chiqar-maydigan yoki xirildoq qilib qoʻymoq.◆  Yoʻtal ovozimni boʻgʻib qoʻydi; 2) koʻchma soʻz erkin-ligidan mahrum qilib, gapirtirmay qoʻymoq. ◆ Nega birovning gapini boʻgʻasiz? Balki oʻsha qiz Mirzayevni yaxshi koʻrar? Oʻ. Hoshimov, Qalbingga quloq sol. Qachongacha ovozimni voʻgʻadilar, tirikman — tinchimayman, tin-chimayman. Oybek, Tanlangan asarlar.

3 Qattiq siqib, chandib yoki burab bogʻlamoq.◆  Qopning ogʻzini boʻgʻmoq. sht◆  -Oʻlja-larimiz ham koʻpayiv qoldi, — dedi qopning ogʻzini boʻgʻib.. H. Nazir, Soʻnmas chaqmoqlar.

4 Fob, boʻgʻov solib toʻsmoq.◆  Daryoni boʻgʻmoq. Koʻchani boʻgʻmoq. n Toʻgʻon taxtasini pastga bosib, suvni boʻgʻmoqchi voʻlganida, toʻgʻonga qulf solinganini koʻradi. N. Safarov, Tanlangan asarlar.◆  Xalqimiz katta-katta kanallar qazib, daryolarni boʻgʻdi. "Mushtum".

5 koʻchma Iskanjaga olib, tang ahvolga solmoq yoki halok qilmoq, mahv etmoq. ◆ Mudhish oʻrgimchak uyasi, qullik davrining mashʼum soyalari, hurlikni boʻgʻuvchi qora yuraklar! N. Safarov, Tanlangan asarlar. ◆ Bunday paytlarda yashil koʻkat qanchalik koʻzni quvontirsa, shoʻrxok shunchalik taʼvni xira qilar, bamisoli biri hayotga ta,tinsa, ikkinchisi uni boʻgʻmoqchi boʻlardi. R. Fayziy, Choʻlga bahor keldi.

6 koʻchma Toʻsqinlik qilib, oʻsishdan, ri-vojlanishdan toʻxtatmoq, barbod qilmoq. ◆ Tashavvusni boʻgʻmoq. m U oʻz mayl-istagini boʻgʻmaydigan, koʻrkam ham uddavuron yigitga turmushga chiqishni oʻylaydi. "Yoshlik".

Ishtahani boʻgʻmoq 1) ishtahani ketkiz-moq. Hayot.. boyagiday qiltomoq boʻlib oʻti-raverdi, toʻgʻrisi, bu noyob vaxt uning ishta-hasini voʻgʻiv qoʻygan edi. M. Ismoiliy, Fargʻona t. o.; 2) hafsalasini oʻldirmoq; biror ishdan bezdirmoq, sovutmoq.◆  -Ishtahasini boʻgʻib qoʻyish kerak unday odamlarning, — dedi Elmurod. P. Tursun, Oʻqituvchi.

7 koʻchma Ortiq darajada asabiylash-tirmoq, xunob qilmoq, diqqatini oshir-moq.◆  Oʻzingni ham diqqat qilma, meni ham boʻgʻma. v Hijron panjalari uning [Zulfi-qorning] tomogʻidan voʻgʻa voshladi. Mirmuhsin, Meʼmor.◆  Kishini boʻgʻasiz, Zaynab! Gapga temirchilik yaxshi emas! A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.

8 Rangini, tusini xiralashtirmoq; koʻ-rinishini buzmoq.◆  Paxsa devorlar taviat manzarasini boʻgʻib turibdi. m U.,◆  oʻrta boʻyli bir juvon boʻliv, egnidagi toʻq-qizil koʻylagi, uning ustidan kiyib olgan qora jiletkasi, boshidagi yashil roʻmoli qora-chadan kelgan yuzini boʻgʻivroq qoʻygan voʻlsa ham, oʻziga xoʻp yarashgan. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari.

9 Ogʻirlashtirmoq, buzmoq.◆  Kuni bilan quyosh taptini yegan paxsa devorlar oʻzidan issiqlik chiqarib, havoni boʻgʻib qoʻyadi. A. Muxtor, Opa-singillar.

Antonimlari

БЎҒМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Feʼl

boʻgʻmoq

Ruscha _ru

boʻgʻmoq
1 душить (кого-л.); boʻgʻib oʻldirmoq удавить, задушить (кого-л.); yoqasini (или yoqasidan)◆ boʻgʻmoq схватить (кого-л.) за шиворот, за горло;
2 вызывать хрипоту; ◆ ovozni boʻgʻmoq вызывать хрипоту голоса;
3 крепко завязывать, затягивать, перетягивать, туго перевязывать; qoʻlni boʻgʻib bogʻlamoq перетягивать руку (напр. при внутривенном вливании, для остановки кровотечения и т. п.); ◆ qopning ogʻzini boʻgʻmoq завязывать мешок;
4 запруживать, перекрывать (воду);
5 преграждать, загораживать (дорогу);
6 перен. перебивать, душить, глушить; ◆ ishtahani boʻgʻmoq 1) перебивать аппетит; 2) перен. отбивать охоту (к чему-л.); ◆  tashabbusni boʻgʻmoq душить (глушить) инициативу;
7 перен. раздражать, выводить из терпения, доводить до белого каления; odamni boʻgʻib yuborasan-da ты выводишь человека из себя;
8 загрязнять до такой степени, что трудно отстирать.