iffat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

if-fat

Etimologiyasi

arab. — bokiralik, pokizalik; yaxshi xislat; tiyilish;

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

Vijdoniy poklik; nomus, hayo. ◆ Oʻzbekning xotinlari iffat uchun yaralgan. "Yoshlik". ◆ Turmush qurishga qurbi yetmaganlar Alloh o'z fazlidan boyitgunga qadar iffatlarini saqlasinlar. qurʼon 24:33 bu soʻzlarda koʻrinib turibdiki turmushi yoʻq insonlar holis niyat bilan Alloh roziligi uchun iffatlarini saqlasalar, shiddatga qarshi kurashib sabr-matonat koʻrsatsalar, Alloh (aldamaydi ◆ Alloh hech qachon va'dasiga xilof qilmas. qurʼon 2:80 va) albatta (turmush qurishga imkon yaratishlikdanda koʻprogʻini berishini) oʻz fazlidan boyitishini oyati kalimada nozil qilmoqda, bilingki Alloh uchun bu qiyin emas ◆ U biror ishni xukm qilsa atiga "Bo'l" deydi xolos. qurʼon 2:117 albatta robbimiz sabrli insonlarni suyadi ◆ Alloh sabrlilarni suyadir! qurʼon 3:159 va albatta Alloh bunday insonlarga juda ham katta vaʼdalarni bergan, qolaversa sabr qilishlik bilan birgalikda (holis Alloh roziligi uchun) iffatni saqlash robbimizning vaʼdasidagi mukofotga sazovor boʻlishlikni – yaʻni har bir inson turmushi yoʻqligi sababli gunoh (zino va sh. k. boshqa faxsh ishlar)dan saqlanishi, robbimizning shu oyatdagi vaʼdasiga nisbatan boylik uchun daʼvogarlik qilmogʻini chindan eʼtirof etmoq lozim; ◆ Ey mo'minlar! Sabrli bo'ling, sabrliroq bo'linglar, kurashing va Allohga taqvo qiling, shoyadki yutuqga erishsangiz. qurʼon 3:200 , eʼtibor bering, albatta tabiatga qarshi kurashish oson ishlardan emas, insonni shunday mukammal qilib yaratgan zot favvora kabi joʻsh urguvchi ichki tugʻyon gʻalayonlarga, hissiyotlarga, shahvatli hirs-tuygʻularga, ehtiros-ishtiyoqlarga, qolaversa nafsoniyatga qarshi kurashishda nigohni olib qochish (hususan koʻz jihodi) muhim oʻrin tutishini keyingi oyatda taʼkidlamoqda ◆ Ayt ularga, erkaklar nigohlarini olib qochishsin va o'z jinslarini tiyishsin, bu poklikdur, garchi Alloh barcha narsani ko'rguvchidur! qurʼon 24:30 , albatta ota-onalarning farzand oldidagi birinchi burchlari boʻlmish bu taʼlim-tarbiya boʻlsa, ikkinchisi bu imkon boricha (hayotning farovonlik darajasini bahona qilmasdan) ularni (voyaga etgan farzandlarni) turmush qurishlariga zimdan koʻmakdosh boʻlishlaridir, agarda oilaning hayotiy farovonlik darajasi past boʻlsa (imkonsizlik, qambagʻallik va sh. k.) bunga ham albatta Allohning vaʼdasi bor, hususan keyingi oyatdagi tavsiyalar nafaqat ota-onalarga qaratilgandir, balki imkoni keng kishilar oʻz yaqinlari (atroflari, ichlari)dagi nikohsiz kishilarning nikohiga yordam berishlari haqidadir ◆ Ichingizdagi nikohsizlarni nikohlab qo'ying, solih bo'lgan qulu-cho'rilaringizni ham. Agar ular faqir bo'lsalar Alloh ularni o'z fazlidan boyitur! qurʼon 24:32

Antonimlari

ИФФАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

iffat
целомудрие, невинность; нравственная чистота.