nisbat

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

nis-bat

Etimologiyasi

[ arab. نِسْبَة — munosabat, aloqa; qarindoshlik; oʻzaro bogʻlanish; miqdor ]

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Narsalarning bir-biriga qaraganda katta-kichikligi, oz-koʻpligi va sh. k. ◆ Kuchlar nisbati. ◆ ..urushda qatnashayotgan kuchlarning nisbati, maqsadi kun sayin ilmiy asosda tushuntirib borilishi kerak. I. Rahim, „Chin muhabbat.“

2 mat. Bir sonning ikkinchi songa qaraganda qiyosiy kattaligi, bir sonning ikkinchi songa boʻlinishidan hosil boʻlgan boʻlinma. ◆ Ikki miqdor oʻrtasidagi nisbat.

Nisbat bermoq Biror kimsaga yoki narsaga olib borib bogʻlamoq; oʻxshatmoq; ◆ Mening jununima Majnunni bermangiz nisbat. Nodira. ◆ Ota-bobolarimiz qadimda koʻp joylarning nomini dov-daraxtlarga nisbat berib qoʻyganlar. Gazetadan.

Feʼl nisbatlari tlsh. Harakatning subʼyekt va obʼyektga boʻlgan munosabatini koʻrsatadigan feʼl shakllari. ◆ Feʼlning oʻzlik nisbati. Felning orttirma nisbati.

Antonimlari

НИСБАТ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

nisbat
1 отношение; ◆ nisbat bermoq относить (к кому-чему-л.); приписывать (кому-чему-л.); ◆ Goʻroʻgʻliga nisbat berilgan dostonlar поэмы, приписываемые Гороглы;
2 мат. отношение; ◆ ikki miqdor oʻrtasidagi nisbat отношение между двумя величинами;
3 соотношение; ◆ kuchlar nisbati соотношение сил;
4 грам. залог (глагола); ◆ feʼlning orttirma nisbati понудительный залог глагола; ◆ feʼlning oʻzlik nisbati возвратный залог глагола.