taqamoq

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ta-qa-moq

Etimologiyasi

TAQA— 'zich qilib oʻrnanggir—'. Nuri oʻz yuzini yigitning yuziga t a h a d i (Oybek). Bu soʻz oʻzbek tilida ' birkit—' maʼnosini anglatuvchi taq- feʼlidan kuchaytirish maʼnosini ifodalovchi -a qoʻshimchasi bilan hosil qilingan (КРС, 691), keyinchalik a unli — lari ä unlilariga almashgan: taq— + a = taqa- > täqä—.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
1 Juda yaqiniga olib borib, yetkazib, tegizib qoʻymoq; tiramoq. Stul-larni bir-biriga taqab qoʻymoq. shya [Mah-kam:

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

◆ Goh qoʻlida miltiq, yoʻlimni toʻsadi, goh koʻkragimga minib olib, kekirdagimga pichoq taqaydi.. N. Safarov, „Uygʻonish“ . ◆ Nuri oʻz yuzini yigitning yuziga taqadi. Oybek, „Tanlangan asarlar“ .

2 koʻchma Soʻzni, mavzuni biror yerga, ma-salaga ulamoq, olib kelmoq, koʻchirmoq. ◆ Shunday qilib, Yefim Danilovich gapni yana qurol-yaroqqa olib kelib taqadi. A. Muxtor, „Opa-singillar“ .

3 Kim yoki nimadandir deb bilmoq, unga bogʻlamoq. Hamma narsani dinga, xudoga ta-qayverma. N. Aminov, Suvarak. ◆ Oblast saxro hisobiga taraqqiy etib, kelgusida ikkiga boʻlinib ketsa, bu obyektiv qonun, Abbosov. Sen buni menga taqama, bundan igʻvo chiqa-rishing qiyin. A. Muxtor, „Boʻronlarda bordek halovat“ .

Devorga taqamoq Shoshirib, gangitib qoʻymoq; taslim boʻlishga majbur qilmoq. ◆ Bora-bora Krracha Hojibning hazillari siy-qalashib, hammaning ensasini qotira bosh-ladi. Oysuluv esa yangi-yangi soʻzlar, oʻxshatish-lar topib, raqibini devorga taqab qoʻydi. M. Osim, „Oʻtror“ .

Antonimlari

ТАҚАМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Ruscha _ru

taqamoq
1 упирать; приставлять, прислонять, ставить вплотную; stolni devorga taqab qoʻymoq приставить стол вплотную к стене; narvonni devorga taqab qoʻymoq приставить (прислонить) лестницу к стене; Nuri oʻz yuzini yigitning yuziga taqadi (Ойбек, «Ќутлуѓ ќон») Нури прижалась щекой к щеке юноши;
2 перен. тянуть, дотянуть; откладывать; u koʻp ishni yangi yilga olib kelib taqadi он дотянул (отложил) многие дела до нового года;
3 перен. разг. подвергать; навлекать; доводить; ◆ halokatga olib borib, taqamoq довести до края гибели.