xuddi
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]xud-di
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]XUDDI Bu ravish ПРСda [xodi\ shaklida (201), ТжРСda xuddi shaklida (429) keltirilgan; demak, 'oʻz' maʼnosini ifodalaydigan xud birligiga -i qoʻshimchasini (ТжРС, 542) qoʻshib hosil qilingan; qoʻshimcha qoʻshilganidan keyin tojik tilida d tovushi qatlangan; oʻzbek tiliga ana shu tojikcha shakli olingan. ПРСda bu birlik 'oʻziniki', 'oʻz-oʻzicha' maʼnosini, ТжРСda 'aynan' maʼnosini anglatishi aytilgan; oʻzbek tiliga tojik tilidagi maʼnosi bilan olingan (OʻTIL, II, 336).
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (III-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
f. — oʻziniki
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]1 Aynan,
aniq. ◆ Inobatning xuddi oʻziga oʻxshagan no-zikkina, qora qosh, qora koʻz bir singlisi bor edi. O. Yoqubov, „Er boshiga ish tushsa“ . ◆ Bir oydan keyin xuddi mana shu katta bogʻda dan-gʻillama toʻy boʻldi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ . ◆ Xuddi shu payt eshik gʻiyqillab ochildi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
2 Roppa-rosa, toʻppa-toʻgʻri, aniq. ◆ Men xuddi soat oʻnda keldim. n ◆ Agar oʻsha ketii/i boʻlsa, bugun xuddi Qoʻqonga borib yetgan. A. Qodiriy, „Oʻtgan kunlar“ .
3 Goʻyo, goʻyoki; baayni. ◆ -Keldingizmi? — dedi Alimardon, xuddi uning albatta kelishini bilganday. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
4 Hoynahoy; aftidan. ◆ \Maysara:\ Shosh-mang, taqsirim! Hozir chiqib boʻlmaydi! U xuddi gumonsirab kelgan, ehtimol, har to-monga odam qoʻygandir. Hamza, „Maysaraning ishi“ .
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ХУДДИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]Ruscha ru
xuddi
1 как раз; точь-в-точь; точно; ровно; ◆ men xuddi soat sakkizda keldim я пришёл ровно в восемь часов; ◆ bu odam xuddi sizga oʻxshaydi этот человек очень похож на вас (ваша точная копия); ◆ bu qalam xuddi oʻzimniki этот карандаш как раз (именно) мой; ◆ xuddi shunday 1) так точно, 2) точно такой же, точно такой; ◆ xuddi shuningday (или shuningdek) точно так же; ◆ xuddi oʻzi он самый, точно он;
2 как будто, словно, точно; ◆ u xuddi mum tishlaganday indamay oʻtirdi он сидел молча, словно воды в рот набрал (букв. словно прикусив воск);
3 чуть ли не...; чуть было не...; ◆ xuddi yiqilib tushay dedim я чуть было не упал; ◆ u buni bilsa, seni xuddi oʻldiradi если он узнает об этом, убьёт тебя.