думать

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

ду-мать

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

дума/ть несов.
1 о ком-чём, над чем и без доп. oʻylamoq, fikr qilmoq, mulohaza qilmoq, fikr yuritmoq; ◆ ~ть о будущем kelajak haqida oʻylamoq, kelajakni (kelgusini) oʻylamoq, ◆ о чём вы ~ете? siz nima(lar)ni (nima haqida) oʻylayapsiz?; ◆ ~ть над задачей masala ustida oʻylamoq, masala ustida bosh qotirmoq;
2 oʻylamoq, faraz (taxmin) qilmoq, hisoblamoq, chamalamoq, fikrda boʻlmoq; ◆ ~ю, что он не прав men u haqli emas deb oʻylayman; menimcha, u haqli emas; ◆ что вы об этом ~ете? bu haqda siz qanday fikrdasiz?;
3 разг. oʻylamoq, niyatida boʻlmoq; ◆ я ~ю пойти в театр men teatrga bormoqchiman; ◆ ~ю сегодня закончить работу bugun ishni bitirmoqchiman, bugun ishni bitirish niyatidaman, bugun ishni bitirsam kerak deb oʻylayman;
4 о ком-чём oʻylamoq, gʻamini yemoq, tashvishini qilmoq; ◆ ~ть о детях bolalar haqida oʻylamoq, bolalarning gʻamini yemoq (tashvishini qilmoq); ◆ ~ть толъко о себе faqat oʻzini oʻylamoq, oʻzining gʻamini yemoq;
5 на кого-что прост. kimsadan koʻrmoq, gumon qilmoq, gumonsiramoq;* не долго ◆ ~я oʻylab oʻtirmasdan, mulohaza qilib koʻrmay, oʻylamay-netmay; ◆ много о себе ~ть oʻzini katta olmoq, oʻzini katta (bilarmon, bilimdon va h. k.) fahmlamoq; ◆ и ~ть не смей! разг. xayolingga ham keltirma!; ◆ и не ~ю xayolimda ham yoʻq ; menga zarur kelibdimi?; ◆ не ~ю yoʻgʻe , bunday emasdir; ◆ я ~ю! albatta, turgan gap, maʼlum!