узел

Ruscha (ru)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

у-зел

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

узел I м, р. узла , мн. узлы
1 tugun; ◆ завязать ~ tugun tugmoq;◆ ~ на канате arqonning tuguni, arqondagi tugun;
2 uzel, tugun (yoʻllar, aloqa vositalari va b. tutashgan, kesishgan joy); ◆ железнодорожный ~ temir yoʻl uzeli;◆ ~ дорог koʻp yoʻllar tutashgan yoki kesishgan joy; телеграфный ◆ ~ telegraf uzeli;
3 перен. tugun (bazi holatlarning oʻzaro aralashib, chigallashib ketgan nuqtasi, murakkab vaziyat, sharoit, holat va. sh. k.);◆ ~ противоречий ziddiyatlar tuguni (ziddiyatlar chigallashgan joy, soha);
4 спец. uzel (murakkab mexanizmning bir qismi yoki bir qancha detallarni tutashtirib turuvchi texnik qurilma); сборка узлов комбайна kombayn uzellarini yigʻish;
5 tugun, boʻxcha;◆ ~ с вещами boʻxcha; пассажир с узлами tugun koʻtargan passajir (yoʻlovchi);
6 uzel (malum ishga xizmat qiladigan inshootlar, mexanizmlar majmui); ◆ трансляционный ~ translyatsion uzel; ◆ телефонный ~ связи telefon aloqalari uzeli;
7 анат. tugun, uzel (organizmdagi ayrim hujayralarning yigʻilgan-toʻplangan joyi); ◆ нервный ~ nerv uzeli yoki asab tuguni; ◆ лимфатический ~ limfatik tugun, limfatik uzel;
8 orqaga turmaklangan soch, turmak (pricheska turi); тяжёлая коса закручена узлом qalin soch orqaga turmaklab qoʻyilgan; ◆ 

• гордиев ~ chigal masala; ◆ санитарный ~ sanitariya uzeli (kvartiralardagi kanalizatsiya, vodoprovod va b.); ◆ морской ~ tros - arqonlardagi turli xil halqalar va ularni bogʻlash usullari.
  

узел II м, р. узла мор. uzel (kemaning tezlik oʻlchovi); К вечеру эскадра вынуждена была убавить ход до шести узлов (Novikov-Priboy) Kechga tomon eskadra tezlikni (yurishni) olti uzelgacha kamaytirishga majbur boʻldi.