Vikilug‘at:Shartli qisqartmalar
Alfavit boʻyicha
[tahrirlash]- a. ― arab tiliga mansub soʻz
- avia. ― aviatsiyaga oid termin
- ad. ― adabiyotga, adabiyotshunoslikka oid termin
- ayn. ― aynan
- ayr. bogʻl. ― ayiruvchi bogʻlovchi
- ayr. yukl. ― ayiruv yuklamasi
- anat. ― anatomiyaga oid termin
- arxeol. ― arxeologiyaga oid termin
- arxit. ― arxitekturaga oid termin
- astr. ― astronomiyaga oid termin
- afrikaans ― afrikaans (bur) tiliga mansub soʻz
- belg.olm. ― belgilash olmoshi
- betklf. ― mensimaslikni ifodalovchi yoki betakalluf muomalada qoʻllanuvchi soʻz
- biol. ― biologiyaga oid termin
- birg.n. ― birgalik nisbati
- birl. ― birlik son
- b.k. ― bosh kelishik
- bnk. ― binokorlikka oid termin
- bol. ― bolalar nutqiga xos, bolalar ishlatadigan soʻz
- bot. ― botanikaga oid termin
- bogʻ. ― bogʻdorchilikka oid termin
- bogʻl. ― bogʻlovchi
- brkt.bogʻ. ― biriktiruvchi bogʻlovchi
- buyr.m. ― buyruq mayli
- buxg. ― buxgalteriyaga, hisob-kitobga oid termin
- va b. ― va boshqa(lar)
- va sh.k. ― va shu kabi(lar)
- veng. ― venger tiliga mansub soʻz
- vet. ― veterinariyaga oid termin
- vzf. ― (biror soʻz, gap boʻlagi) vazifasida
- gramm ― gramm
- geogr. ― geografiyaga oid termin
- geod. ― geodeziyaga oid termin
- geol. ― geologiyaga oid termin
- geom. ― geometriyaga oid termin
- geofiz. ― geofizikaga oid termin
- gidr. ― gidrologiyaga, gidrotexnikaga oid termin
- goll. ― golland tiliga mansuz soʻz
- gruz. ― gruzin tiliga mansuz soʻz
- gum. olm. ― gumon olmoshi
- dagʻl. ― dagʻal, qoʻpol soʻz ibora
- deng. ― dengizchilikka oid termin
- din. ― diniy soʻz, ibora
- dip. ― diplomatiyaga oid termin
- yord.fl. ― yordamchi feʼl
- jaml.son ― jamlovchi son
- jarg. ― jargon soʻz, ibora
- j.k. ― joʻnalish kelishigi
- zid. ― (biror soʻz, iboraning) ziddi, antonimi
- zidl.bogʻl. ― zidlovchi boʻgʻlovchi
- zool. ― zoologiyaga oid termin
- ingl. ― ingliz tiliga mansub soʻz
- indeys. ― indeys tiliga mansuz soʻz
- isl. ― island tiliga mansuz soʻz
- isp. ― ispan tiliga mansuz soʻz
- ital. ― italyan tiliga mansuz soʻz
- iqt. ― iqtisodiyotga oid termin
- y. ― yil
- kam qoʻll. ― kam qoʻllaniladigan soʻz, ibora
- kams. ― kamsitishni ifodalovchi soʻz, ibora
- kart. ― karta oʻyiniga oid soʻz, ibora
- kg. ― kilogramm
- Andoza:kel.zam. ― feʼlning kelasi zamon shakli
- kest. ― kesatiq, kinoya anglatadigan soʻz, ibora
- kim. ― kimyoga oid termin
- kino ― kinematografiyaga oid termin
- kichr. ― kichraytirish shakli
- Kxmercha ― kilometr
- kon. ― konchilikka oid termin
- Andoza:krsh.s. ― kirish soʻz
- kt. ― kitobiy soʻz, ibora
- Andoza:ksh.olm. ― kishilik olmoshi
- kul. ― kulinariyaga, oshpazlikka oid termin
- Andoza:kuch. ― kuchaytirish shakli
- Andoza:kuch.yukl. ― kuchaytiruv yuklamasi
- koʻm. ― koʻmakchi
- Andoza:koʻm.fl. ― koʻmakchi feʼl
- Andoza:koʻpl. ― koʻplik son
- Andoza:koʻrs.olm. ― koʻrsatish olmoshi
- koʻchma ― koʻchma maʼnoda, koʻcha maʼnosi
- Andoza:l. ― litr
- l. m. ― lugʻaviy maʼnosi
- lot. ― lotin tiliga mansuz soʻz
- Andoza:m. ― metr
- Andoza:mavh.ot ― mavhum ot
- Andoza:majh.n. ― majhul nisbat
- Andoza:majh.n. ― majhul nisbat
- Andoza:malayyacha ― malayya tiliga mansub soʻz
- mas. ― masalan
- mat. ― matematikaga oid termin
- maxs. ― maxsus soʻz, termin
- Malagasiycha ― milligram
- meteor. ― meteorologiyaga oid termin
- mex. ― mexanikaga oid termin
- min. ― mineralogiyaga oid termin
- mif. ― mifologiyaga oid termin
- Andoza:ml. ― moliyaga oid termin
- Andoza:mln. ― million
- Andoza:mm ― millimetr
- Andoza:mnt. ― mantiqqa oid termin
- Andoza:mod.s. ― modal soʻz
- Andoza:mtr. ― metrologiyaga oid termin
- Andoza:mus. ― musiqaga, musiqashunoslikka oid termin
- Andoza:moʻgʻ. ― moʻgʻul tiliga mansuz soʻz
- n. ― nisbat (feʼl nisbati)
- Andoza:nazm. ― nazmda ishlatiladigan soʻz, ibora
- nafr. ― nafrat, jirkanish anglatadigan soʻz, ibora
- nem. ― nemis tiliga mansuz soʻz
- neol. ― neologizm, yangi soʻz
- ov. ― ovchilikka oid termin
- Andoza:olm. ― olmosh
- opt. ― optikaga oid termin
- Andoza:ort.n. ― orttirma nisbat
- Andoza:palnt. ― paleontologiyaga oid termin
- ped. ― pedagogikaga oid termin
- Andoza:plgrf. ― poligrafiyaga oid termin
- Andoza:pol. ― polyak tiliga mansub soʻz
- Andoza:port. ― portugal tiliga mansub soʻz
- poet. ― poetik soʻz, poeziyada, nazmda ishlatiladigan soʻz
- Andoza:psxl. ― psixologiyaga oid termin
- Andoza:r. ― rus tiliga mansuz soʻz
- Andoza:radio ― radiotexnikaga oid termin
- rasm. ― rasmiy uslubda qoʻllaniladigan soʻz, ibora
- Andoza:rvdsh. ― ravishdosh
- rvsh. ― ravish
- Andoza:rum. ― rumin tiliga mansuz soʻz
- s. ― soʻz
- salb. ― salbiy maʼnoni ifodalovchi soʻz, ibora
- Andoza:sansk. ― sanskrit tiliga mansub soʻz
- siyos. ― siyosatga, siyosatshunoslikka oid termin
- Andoza:skand. ― skandinav tillariga mansub soʻz
- snt. ― sanʼatga oid termin
- Andoza:snq.son ― sanoq son
- Andoza:sprt. ― sport va fizkulturaga oid termin
- s. t. ― soʻzlashuv tilida (ogʻzaki nutqda) qoʻllaniladigam soʻz, ibora
- Andoza:sugʻd. ― sugʻd tiliga mansub soʻz
- Andoza:sfdsh. ― sifatdosh
- sft. ― sifat
- soʻk. ― soʻkish yoki koyishni ifodalaydigan soʻz, ibora
- Andoza:soʻr.olm. ― soʻroq olmoshi
- Andoza:soʻr.yukl. ― soʻroq yuklamasi
- Andoza:t. ― turkiy, umumturkiy soʻz
- Andoza:takr.s. ― takroriy soʻz
- tar. ― tarixga oid, tarixiy termin
- Andoza:tasv.s. ― tasviriy soʻz
- tat. ― tatar tiliga mansub soʻz
- Andoza:taql.s. ― taqlid soʻz
- Andoza:taqs.son ― taqsim son
- teatr. ― teatrga oid termin
- tex. ― texnikaga oid termin
- tib. ― tibbiyotga oid termin
- tij. ― tijoratga, kommersiyaga oid termin
- Andoza:t.y. ― temir yoʻlga oid termin
- Andoza:t.k. ― tushum kelishigi
- tlsh. ― tilshunoslikka oid termin
- top. ― topografiyaga oid termin
- Andoza:trns. ― transportga oid termin
- Andoza:trtb. son ― tartib son
- turk. ― turk tiliga oid termin
- Andoza:toʻqm. ― toʻqimachilikka oid termin
- Andoza:ukr. ― ukrain tiliga mansuz soʻz
- Andoza:und.s. ― undov soʻz
- Andoza:f. ― fors va tojik tillariga mansub soʻz
- farm. ― farmatsevtikaga, farmakologiyaga oid termin
- fiz. ― fizikaga oid termin
- fiziol. ― fiziologiyaga oid termin
- fin. ― fin tiliga mansub soʻz
- fl. ― feʼl
- fls. ― falsafaga oid termin
- folk. ― folklorga oid soʻz
- foto ― fotografiyaga oid termin
- fr. ― fransuz tiliga mansub soʻz
- xit. ― xitoy tiliga mansub soʻz
- Andoza:x.-q. ― xotin-qizlar nutqiga xos, xotin-qizlar nutqida ishlatiladigan soʻz, ibora
- Andoza:ch.k. ― chiqish kelishigi
- sh. ― shaxs
- shaxm. ― shaxmatga oid termin
- shv. ― shevaga oid soʻz, ibora
- Andoza:sh.k. ― shu kabi(lar)
- Andoza:eg.olm. ― egalik olmoshi
- el. ― elektrga, elektrotexnikaga oid termin
- Andoza:erg.bogʻl. ― ergashtiruvchi boʻgʻlovchi
- Andoza:erkl. ― erkalashni ifodalaydigan soʻz, ifoda
- esk. ― eskirgan soʻz, ibora
- etn. ― etnografiyaga oid termin
- yukl. ― yuklama
- Andoza:yun. ― yunon (grek) tiliga mansub soʻz
- yuq.usl. ― yuqori uslub
- yap. ― yapon tiliga mansub soʻz
- Andoza:oʻzl.n. ― oʻzlik nisbati
- Andoza:oʻzl.olm. ― oʻzlik olmoshi
- Andoza:oʻ.-p.k. ― oʻrin-payt kelishigi
- Andoza:oʻtg.zam. ― feʼlning oʻtgan zamon shakli
- q. ― qarang
- Andoza:qad.r. ― qadimgi rus tiliga mansub soʻz
- Andoza:qad.yah. ― qadimgi yahudiy tiliga mansub soʻz
- Andoza:qargʻ. ― qargʻish soʻzi iborasi
- Andoza:q.k. ― qaratqich kelishigi
- q.x. ― qishloq xoʻjaligiga oid termin
- Andoza:gʻalat. ― notoʻgʻri ishlatilgan (yozilgan) soʻz
- hazil. ― hazil qilib aytilgan soʻz, ibora
- harb. ― harbiy ishga oid soʻz, termin
- Andoza:har.n. ― harakat nomi
- Andoza:haqr. ― haqorat ifodalaydigan soʻz, ibora
- hind. ― hind tiliga mansub soʻz
- Andoza:hoz.zam. ― feʼlning hozirgi zamon shakli
- huq. ― huquqqa, huquqshunoslikka oid termin
Uslub
[tahrirlash]- amen. ― amerikanizm
- betkllf. ― mensimaslikni, kamsitishni ifodalovchi yoki betakalluf muomalada qo'llaniladigan so'z, ibora
- bol. ― bolalar nutqiga xos, bolalar ishlatadigan so'z
- bosm. ― bosmaxona
- dag'l. ― dag'al, qo'pol so'z, ibora
- dipt. ― diplomatik iboralar
- esk. ― eskirgan so‘z, ibora
- folk. ― folklorga oid so'z
- harb. ― harbiy
- hazil. ― hazil qilib aytiladigan so'z, ibora
- h.-q. ― hotin-qizlar nutqiga xos, hotin-qizlar nutqida ishlatiladigan so'z, ibora
- jarg. ― jargon so'z, ibora
- kam qoʻll. ― kam qo'llaniladigan so'z, ibora
- kam. qo'll. ― kam qo'llaniladigan so'z, ibora
- kams. ― kamsitishni ifodalovchi so'z, ibora
- kest. ― kesatiq, kinoya anglatadigan so'z, ibora
- kichr. ― kichraytirish shakli
- kt. ― kitobiy so'z, ibora
- kit. ― kitobiy uslub
- koʻchma ― ko'chma ma'no
- maktubiy ― maktubiy uslub
- maxs. ― maxsus ibora
- nafr. ― nafrat, jirkanish anglatadigan so'z, ibora
- neol. ― neologizm
- g'alat. ― noto'g'ri ishlatilgan (yozilgan) so'z
- qarg'. ― qarg'ish so'zi, iborasi
- salb. ― salbiy ma'noni ifodalovchi (nomaqbul) so'z, ibora
- sheva. ― shevaga oid so‘zlar
- shv. ― shevaga oid so‘zlar
- shoir. ― shoirona so‘z va ibora
- soʻk. ― so'kish yoki koyishni ifodalaydigan so'z, ibora
- so'zl. ― so'zlashuv tiliga xos
- s. t. ― so'zlashuv tiliga xos
- tog‘. ― tog'ga oid so‘z va ibora
- vulg. ― vulgar so'z, ibora
Predmet sohasi
[tahrirlash]- adab. ― adabiyot
- anat. ― anatomiya
- arxeol. ― arxeologiyaga oid atama
- arxit. ― arxiteraturaga oid atama
- astr. ― astronomiya
- av. ― aviatsiya
- avt. ― avtomobil sanoati, avtomobil transporti
- bibl. ― bibleizm
- bnk. ― binokorlikka ois so'z, ibora
- biol. ― biologiya
- bog'. ― bog'dorchilikka oid atama
- bot. ― botanikaga oid atama
- buxg. ― buxgalteriyaga oid atama
- cherk. ― cherkovga oid
- deng. ― dengizchilik
- din. ― dinga oid so‘z
- el. ― elektrotexnikaga oid so'z, ibora
- etn. ― etnografiyaga oid atama
- farm. ― farmasevtikaga, farmakologiya oid atama
- filos. ― filosofiya
- fin. ― finans, moliyaga oid atama
- fiz. ― fizikaga oid atama
- fiziol. ― fiziologiya
- fls. ― falsafiy soʻz
- fon. ― fonetika
- foto ― fotografiyaga oid atama
- geod. ― geodeziyaga oid atama
- geofiz. ― geofizikaga oid atama
- geogr. ― geografiyaga oid atama
- geol. ― geologiya
- geom. ― geometriyaga oid atama
- gidr. ― gidrologiyaga, gidrotexnikaga oid atama
- grek. afs. ― grek afsonasi
- hisob. ― hisob-kitobga oid
- huq. ― huquqiy yoki huquqshunoslikka oid atama
- inform. ― informatika yoki axborot texnologiyalariga oid
- iqt. ― iqtisod
- kart. ― karta o'yiniga oid so'z, ibora
- kim. ― kimyo
- kino ― kinematografiyaga oid atama
- kom. ― kommersiyaga oid atama
- kon. ― konchillikka oid atama
- kul. ― kulinariyaga oid atama
- lingv. ― lingvistikaga oid atama
- mat. ― matematika
- meteor. ― meteorologiyaga oid atama
- mex. ― mexanikaga oid atama
- me’mor. ― me’morchilik
- mif. ― mifologiyaga oid atama
- min. ― mineralogiyaga oid atama
- mol. ― moliya
- musq. ― musiqaga oid atama
- opt. ― optikaga oid atama
- ov. ― ovchilikka oid atama
- nafr. ― paleontologiyaga oid atama
- ped. ― pedagogikaga oid atama
- poet. ― poetik soʻz
- polig. ― poligrafiya (bosma nashr) sohasiga oid so'z
- psixol. ― psixologiyaga oid atama
- q.x. ― qishloq xo'jaligiga oid atama
- qur. ― qurilishga oid atama
- radio. ― radiotexnika
- rasm. ― rasmiy nutqda ishlatiladigan so'z, ibora
- snt. ― san'atga oid atama
- shaxm. ― shaxmat
- she’r. ― she’riyatga oid
- sirk. ― sirkka oid
- siyos. ― siyosat
- sport. ― sport
- tar. ― tarixga oid atama
- tasv. s ― tasviriy so'z
- teatr. ― teatrga oid ibora
- tem. y. ― temir yo‘l transport!
- tex. ― texnika
- tib. ― tibbiyot
- tij. ― tijorat
- tlsh. ― tilshunoslik
- to‘q. ― to'qimachilikga oid atama
- top. ― topografiyaga oid atama
- vet. ― veterinariyaga oid atama
- yur. ― yuridik atama
- zool. ― zoologiya
Tilga aloqadorlik
[tahrirlash]- arab. ― arabcha
- f-t ― fors-tojikcha
- fran. ― fransuzcha
- fr. ― fransuzcha
- goll ― gollandcha
- grek ― grekcha
- hind. ― hindcha
- ingl. ― inglizcha
- it. ― italyancha
- lot. ― lotincha
- mo'g'. ― mo'g'ulcha
- nem. ― nemischa
- polyak. ― polyakcha
- rus. ― ruscha
- sanskr. ― sanskrit
- shall. ― shotland tili
- sug'd. ― sug'dcha
- tat. ― tatarcha
- turk. ― turkcha
- turkm. ― turkmancha
- xit. ― xitoycha
- yap. ― yaponcha
Grammatik turkumlar
[tahrirlash]- aniql. bog'l. ― aniqlovchi bog'lovchi
- ayr. bogʻl. ― ayiruvchi bog'lovchi
- ayr. yukl. ― ayiruvchi yuklovchi
- belg. olmsh ― belgilovchi olmosh
- birg. n. ― birgalik nisbati
- birl. ― birlik son
- bogʻl. ― bog'lovchi
- bog'l. ― bog'lovchi
- b.k. ― bosh kelishik
- ch. k. ― chiqish kelishigi
- egalik olmsh ― egalik olmoshi
- ergsh. bog'l. ― ergashtiruvchi bo'g'lovchi
- fl. ― fe'l
- fl. ish oti ― feʼldan ish oti
- fl. har. n. ― feʼldan harakat nomi
- gram. ― grammatika
- gum. olmsh. ― gumon olmoshi
- int. ― intensiv shakl
- jaml. ot ― jamlovchi ot
- jaml. son ― jamlovchi son
- j. k. ― jo'nalish kelishigi
- kesim ― kesim
- kirsh s. ― kirish so'z
- ksh. olmsh ― kishilik olmoshi
- koʻm. ― ko'makchi
- ko'm. ― ko'makchi
- ko'pl. ― ko'plik
- koʻrs. olm. ― ko'rsatish olmoshi
- ko'rs. olmsh ― ko'rsatish olmoshi
- kuch. yukl. ― kuchaytirish yuklamasi
- majh. n. ― majhul nisbati
- mavh. ot ― mavhum ot
- modal s. ― modal so'z
- mod. s. ― modal so'z
- n. ― nisbat
- o'.-p. k. ― o'rin-payt kelishigi
- o'zl. n. ― o'zlik nisbati
- o'zl. olmsh ― o'zlik olmoshi
- ort. n. ― orttirma nisbat
- ot ― ot so'z
- q. q. ― qaratqich kelishigi
- rvsh. ― ravish
- rvsh ― ravish
- rvshdsh ― ravishdosh
- sabab bog'. ― sabab bog'lovchisi
- snq son ― sanoq son
- shart bog'l. ― shartli bog'lovchi
- sh. ― shaxs
- sft ― sifat
- sft. ― sifat
- sif. ― sifat
- sftdsh ― sifatdosh
- so'r. olmsh ― so'roq olmoshi
- so'r. yukl. ― so'roq yuklamasi
- ta'kid yukl. ― ta'kid yuklamasi
- taql. s. ― taqlidiy so'z
- taqs. son ― taqsim son
- tartb son ― tartib son
- t. k. ― tushum kelishigi
- und. s. ― undov so'z
- yukl. ― yuklama soʻz
Jargon
[tahrirlash]Boshqa qisqartmalar
[tahrirlash]Inglizcha qisqartmalar
[tahrirlash]| Qisqartma | Inglizcha sharh | O'zbekcha sharh |
|---|---|---|
| a | adjective | sifat |
| adv | adverb | ravish |
| attr. | attributive | aniqlovchi |
| cj. | conjunction | bog'lovchi |
| emph. | emphatic | kuchaytiruvchi |
| imp. | imperative | buyruq mayli |
| indef | indefinite | gumon |
| inf. | infinitive | infinitiv |
| int. | interjection | undov |
| n | noun | ot |
| num. card. | numeral cardinal | sanoq son |
| num. ord. | numeral ordinal | tartib son |
| p.p. of | past perfect of | ...ning o'tgan zamon sifatdosh shakli |
| part. | particle | yuklama |
| pass. | passive | majhul nisbat |
| past of | past of | ...ning o'tgan zamon shakli |
| pl | plural | ko'plik |
| predic. | predicative | qo'shma kesimning ot qismi |
| pref. | prefiks | prefiks |
| prep. | preposition | predlog |
| pres. p. | present participle | hozirgi zamon sifatdoshi |
| pron | pronoun | olmosh |
| pron. conj. | conjunctive pronoun | bog'lovchi olmosh |
| pron. def. | definite pronoun | belgilash olmoshi |
| pron. demonsr. | demonstrative pronoun | ko'rsatish olmoshi |
| pron. ind. | indefinite pronoun | gumon olmoshi |
| pron. neg. | negative pronoun | bo‘Iishsizlik olmosh |
| pron. pers. | personal pronoun | kishilik olmoshi |
| pron. poss. | possessive pronoun | egalik olmoshi |
| pron. refl. | reflexive pronoun | o'zlik olmoshi |
| sing | singular | birlik shakl |
| smb. | somebody | biror kimsa |
| smth. | something | biror narsa |
| sl. | slang | jargon |
| v | verb | fe’l |